Startende meelwormenkwekerij uit Zwolle bouwt samen met Kennispoort aan een solide basis

De startup EntoBreed uit Zwolle gaat binnenkort eetbare meelwormen kweken die verwerkt kunnen worden in voedingsmiddelen voor mensen. Bij de kweek ligt de focues op een efficiënte benutting van alle reststromen én een energie-neutrale productie. Startend ondernemer Wouter Simons ziet, mede dankzij de hulp van Kennispoort Regio Zwolle, goede kansen om over tien jaar bij de top 3 van insectenkwekers in Nederland te horen. ‘Samen werken we aan het team dat dit bedrijf tot een succes kan maken.’

Meelwormen als vleesvervangers

‘Ja, het kweken van meelwormen voor menselijke consumptie mag je best een nichemarkt noemen. En nee, het is bepaald niet makkelijk om een dergelijk bedrijf in je eentje op te richten. Dat heeft me er niet van weerhouden om het toch te proberen.’ Aan het woord is Wouter Simons (44 jaar), oprichter en eigenaar van EntoBreed, waarbij “Ento” staat voor insecten en “Breed” voor kweken. En dat is ook precies wat Wouter wil gaan doen: insecten kweken. ‘In mijn geval gaat het om de kweek van meelwormen. Ik kwam op het idee omdat ik overal zie en lees dat de wereldbevolking blijft groeien en dat daardoor de vraag naar vlees en vleesvervangers stijgt. Als tussenproduct kunnen meelwormen een mooie oplossing vormen.’

Minimale impact op milieu en leefomgeving

‘Het idee is als volgt: de meelwormen die ik ga kweken, worden door mijn afnemers verwerkt tot levensmiddelen, zoals hamburgers en eiwitrijke pasta’s. Zo is minder vlees nodig en dat is goed voor mens en milieu. Daarnaast wil ik een extra meerwaarde creëren door mijn kweek met een minimale impact op de leefomgeving en het milieu te realiseren. Ik ga mijn meelwormen voeren met reststromen zoals appel- en wortelpulp, graanrestanten en bierbostel. Op mijn beurt kan ik de mest die mijn wormen produceren weer aanbieden als vervanging voor kunstmest. Ook vormt het omhulsel dat na een vervelling van een meelworm overblijft een interessante grondstof voor bioplastics. Tenslotte wil ik een nieuw kweeksysteem ontwikkelen waarbij ik, door gebruik van onder meer zonnepanelen, een minimale hoeveelheid energie hoef af te nemen.

Ik realiseer me heel goed dat ik dit alles niet in mijn eentje kan voltooien. Ik heb een team nodig. En daarom heb ik begin mei 2020 een mailtje naar Kennispoort Regio Zwolle gestuurd.’

Kritische vragen en eerlijke feedback

‘Hoewel ik al zo’n twee jaar met het idee voor EntoBreed rondliep, had ik eigenlijk niet meer dan een grove opzet en een globaal kostenplaatje voor mijn meelwormenkwekerij. Ik worstelde met diverse uitdagingen. Ik vroeg me vooral af hoe ik als beginnend ondernemer contacten zou kunnen leggen met potentiële afnemers van mijn meelwormen.

Daarom stuurde ik een mailtje naar Kennispoort Regio Zwolle en binnen twee dagen hing Jacqueline Kuiper aan de lijn. Jacqueline is Innovatieadviseur Food samen met Petra van den Hengel, Innovatieadviseur Agri & Food. Ik vond het eerlijk gezegd heel fijn dat Jacqueline en Petra meteen kritische vragen stelden en eerlijke feedback gaven. Dat had ik als startup nou net nodig. Ik wilde zeker weten dat mijn idee geen luchtfietserij is, maar echt gerealiseerd kan worden.’

Bouwen aan het startkapitaal

‘Na dit telefoongesprek volgden van mei tot juni enkele videochatsessies waarin we stap voor stap aan een solide basis voor mijn bedrijf hebben gebouwd. Wat wil ik doen? Voor wie? Op welke manier? En levert het uiteindelijk ook echt wat op? Op die vragen hebben we de antwoorden gezocht. Jacqueline en Petra hebben me ook enorm geholpen bij het verbeteren van mijn bedrijfspresentatie voor RZI en andere investeerders.

Dat werkte in mijn ogen zo verhelderend en goed, dat ik begin juli EntoBreed officieel heb opgericht. We zijn nu nog druk bezig om het startkapitaal van 350.000 euro bij elkaar te krijgen. Jacqueline en Petra hebben me geïntroduceerd bij de Regio Zwolle Incubator (RZI). Dit fonds verstrekt leningen aan ondernemers die nog in het beginstadium van een innovatieve productontwikkeling zitten.

Crowdfunding en subsidies

Petra en Jacqueline hebben me gewezen op het bestaan van crowdfunding-platform CrowdAboutNow, waar ik inmiddels ruim 60.000 euro heb opgehaald. En Kennispoort heeft voor me uitgezocht of, en zo ja, voor welke overheidssubsidies EntoBreed in aanmerking zou kunnen komen. Dat is echt superhandig, want als ondernemer wist ik de weg naar de betreffende instanties nog niet goed te vinden.’

Nieuwe contacten om op te schalen

‘Inmiddels heb ik zelf een businesspartner gevonden met wie ik het bedrijf ga opschalen. Kennispoort heeft mij de afgelopen maanden met diverse partijen in contact gebracht die een bijdrage kunnen leveren aan het team rondom EntoBreed.

Zo voorziet insectencentrum Wadudu in Beilen mij van kennis op het gebied van insectenkweek. Ik kan sparren met collega-kweker Sprinkhaan B.V. in Raalte en ik werk intensief samen met Geert Kuipers van Distribugs, het verwerkingsbedrijf dat mijn meelwormen wil afnemen. Ik overleg met de gemeente Zwolle over een geschikte productielocatie en de bijkomende productie-eisen. En daarnaast heeft Kennispoort ervoor gezorgd dat studenten van Aeres Hogeschool in Dronten onderzoek gaan doen naar mogelijke afzetmarkten voor mijn meelwormen. Daar word ik echt heel blij van.’

Prettige samenwerking

‘Hoewel ik weet dat Jacqueline en Petra geen vast onderdeel uitmaken van mijn team, zie ik ze toch als een wezenlijk onderdeel ervan. Ik werk ontzettend prettig met hen samen, waardeer hun oprechtheid en inzet en kan me voorstellen dat hun rol na de opstartfase van EntoBreed zal veranderen van begeleider naar kritisch volger en adviseur.

Feit is dat ik ervan uit kan gaan dat Kennispoort Regio Zwolle me altijd zal helpen om in de toekomst verdere stappen te zetten, zodat EntoBreed inderdaad bij die top 3 van insectenkwekers in Nederlands kan gaan horen.’

Tekst en fotografie: Theo Smits

Het ondernemersverhaal van EntoBreed

Groothuis Bouwgroep uit Genemuiden is een ambitieuze organisatie. Het bedrijf heeft de wil en de drive om het elke dag beter te doen, iets wat ook terugkomt in hun visie voor 2023. Groothuis Bouwgroep streeft namelijk naar duurzame vastgoedoplossingen en werkt daarvoor samen met zijn medewerkers, klanten én partners. Algemeen directeur Claudi Groothuis is dan ook blij dat Kennispoort Regio Zwolle haar netwerk ter beschikking stelt. ‘Hierdoor kunnen we nieuwe contacten leggen, kennis opdoen en zo de gewenste duurzame beweging stimuleren.’

Focus op duurzame huisvesting en circulair bouwen

‘Eerlijk gezegd belde innovatieadviseur Rogier Eenkhoorn van Kennispoort Regio Zwolle me precies op het goede moment. Het was eind 2018 en ik kan wel zeggen dat Groothuis Bouwgroep de wind weer lekker in de zeilen had na de bouwcrisis.’ Aan het woord is algemeen directeur Claudi Groothuis, kleindochter van oprichters Willem en Trijn Groothuis en de derde generatie in dit familiebedrijf. ‘Als organisatie hadden we net besloten om aan te sluiten bij de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties en de focus te leggen op duurzame huisvesting en circulair bouwen.’

Verder bouwen aan de missie

‘Lukt het ons om deze duurzame visie stapsgewijs in ons bedrijf te implementeren, dan geven we extra invulling aan de missie van ons bedrijf. Op dat moment had ik echter geen idee hoe ik aan de benodigde kennis op het gebied van duurzaamheid en circulariteit kon komen. Daarom was ik blij verrast toen Rogier tijdens een kop koffie vertelde dat hij het netwerk van Kennispoort Regio Zwolle ter beschikking had om ons bedrijf hierbij te helpen.’

Gesprek met Edel Carpets

‘Via Kennispoort Regio Zwolle kwam ik bijvoorbeeld in contact met Robbert Wapstra, CEO van tapijtfabrikant Edel Carpets in Genemuiden. Samen hebben we gesproken over circulair ondernemen. Hoe pak je zo’n uitdaging op? Tegen welke zaken loop je aan? Hoe voer je dit idee uit? En wat levert circulair ondernemen uiteindelijk op voor het milieu en het bedrijf? Dit gesprek van ondernemer tot ondernemer zorgde bij mij voor een stuk herkenning. Robbert overtuigde mij van de kansen en mogelijkheden op het gebied van circulair ondernemen en daarom staat dit onderwerp nu ook hoog op de agenda binnen Groothuis Bouwgroep.’

Samen met bouwpartners werken aan circulair bouwen

‘Een focus op duurzaamheid en circulariteit is hartstikke mooi, maar hoe creëren we draagvlak bij onze medewerkers voor deze transitie? Ook op dit vlak heeft Kennispoort Regio Zwolle op diverse manieren een steentje bijgedragen. Zo krijgt onze innovatiemanager Marc Klaver bijvoorbeeld ondersteuning om duurzame initiatieven structureel in ons bedrijf te implementeren, waarbij onze medewerkers worden meegenomen in deze bedrijfsdoelstelling.

Circo Track

Daarnaast heeft onze commercieel adviseur Marcel Grootscholten deelgenomen aan Circo Track, een driedaags programma waarbij ondernemers en hun medewerkers kennis kunnen maken met de principes van circulair ondernemen. Voor Groothuis Bouwgroep was dit de ideale gelegenheid om samen met meerdere bouwpartners te werken aan een businesscase omtrent circulair bouwen. De kennis die Marcel heeft opgedaan, kunnen we inzetten om verdere circulaire stappen binnen ons bedrijf te zetten.’

Kennisdeling met studenten

‘Daarnaast werken we dankzij Kennispoort Regio Zwolle sinds kort ook samen met een multidisciplinaire studentengroep van Landstede. Deze groep, die bestaat uit mbo-studenten van verschillende opleidingen, onderzoekt onze vraag óf en hoé we stikstofvrij kunnen gaan bouwen. Ongeacht de uitslag van dit onderzoek vind ik het prachtig dat deze studenten zich voor ons inzetten, hun kennis met ons willen delen en dat wij hen een praktijkplek in ons bedrijf kunnen bieden. Dit biedt beide partijen de kans om zich verder te ontwikkelen.

Kortom, ruim een jaar na het telefoontje van Rogier kan ik met overtuiging zeggen dat zowel Kennispoort Regio Zwolle als het netwerk achter deze organisatie een prachtige meerwaarde heeft opgeleverd voor Groothuis Bouwgroep. Ik zou het mooi vinden als we samen de opgedane kennis met andere bedrijven en onderwijsinstellingen gaan delen, zodat het netwerk van enthousiaste deelnemers steeds groter en de wereld steeds een beetje mooier wordt.’

Tekst en fotografie: Theo Smits

 

Na twee jaar ondernemerschap vindt Linda Veerman uit Kampen het tijd om eens stil te staan bij de toekomst van haar bedrijf. Zit ze op de goede weg? Klopt het verhaal waarmee ze haar bedrijf over de bühne brengt? En doet ze nog wel wat ze echt wil? Daarom meldt Linda zich na een tip uit haar netwerk aan voor De Startversneller. Dit programma van de provincies Gelderland en Overijssel ondersteunt ondernemers bij een succesvolle start van hun eigen bedrijf. Linda: ‘De Startversneller gaf mij de kans om met collega-ondernemers te sparren, te herijken en verder te groeien. En dat voelt als een cadeautje.’

Linda Veerman (38 jaar): ‘Het is begin 2017 als ik me bij de Kamer van Koophandel inschrijf met mijn bedrijfje Linda Veerman – vindt de woorden die je zoekt. Vanaf dat moment werk ik als schrijver en spreker op het gebied van uitvaarten en bruiloften. De zaken gaan voorspoedig, maar na twee jaar ondernemerschap bevind ik me voor mijn gevoel op een kruispunt en wil ik keuzes maken. Als zelfstandig ondernemer heb ik echter geen collega’s met wie ik kan sparren. En al die bilateraaltjes met mezelf ben ik ondertussen ook wel zat. Daarom besluit ik me aan te melden voor De Startversneller.’

Sparren met ondernemers en experts

‘Deelname aan De Startversneller is heel eenvoudig. Na je aanmelding vul je een E-scan in, waarbij wordt gevraagd naar je motivatie, persoonskenmerken, kwaliteiten en kennis. Daarna volgt een telefonisch intakegesprek en vervolgens mag je zelf een coach uitkiezen met wie je het coachtraject ingaat. Ik vond een coach waarmee ik echt een klik heb. Tegelijk met het coachtraject ging bij mij het intervisietraject van start dat door Kennispoort Regio Zwolle werd georganiseerd, gefaciliteerd en begeleid. Het intervisietraject bestaat uit vier bijeenkomsten waarbij je in een kleine groep met andere ondernemers en externe experts diverse thema’s behandelt en al doende van elkaar leert.’

Samen werken aan vraagstukken

‘Eerlijk gezegd twijfelde ik vooraf wel een beetje over het nut van deze bijeenkomsten. Als ondernemer wil ik de beschikbare tijd liever aan mijn werkzaamheden besteden. Bovendien kom je in een groep mensen terecht die je niet zelf kiest. Maar achteraf heeft het goed uitgepakt. Tijdens de intervisie hebben we thema’s behandeld die voor veel ondernemers een struikelblok vormen. Wat is bijvoorbeeld je corebusiness? Hoe vertel je een ander wat jouw bedrijfje precies doet? En hoe presenteer je jezelf? Tijdens de intervisiebijeenkomsten van Kennispoort Regio Zwolle heeft mijn groep deze thema’s behandeld en we kregen onder meer een presentatietraining van een externe expert.’

Praktische tips en stimulans

‘Persoonlijk vond ik het heel prettig dat mijn coaching en intervisie tegelijkertijd plaatsvonden. Hierdoor kon ik de praktische tips uit de intervisie en de tips van mijn coach namelijk samenvoegen. Mijn coachtraject en intervisietraject zijn inmiddels afgerond en nu zit ik er sterk aan te denken om ook gebruik te maken van de mogelijkheid om via De Startversneller een opleiding te volgen. Als startende ondernemer kies je er vaak voor om je geld aan andere dingen uit te geven, maar omdat 80% van de kosten voor de opleiding worden vergoed, werkt dat als een sterke stimulans. Sowieso ben ik blij met De Startversneller, want dankzij mijn deelname ben ik echt tot de kern van mijn onderneming gekomen en weet ik nu dat ik me vooral wil richten op de rouwbranche. En hiermee is mijn hoofdvraag beantwoord.’

Meer weten over De Startversneller? Kijk dan op www.destartversneller.nl.

Fotograaf: Theo Smits

Ondernemer Robert van Middendorp heeft al bijna vijf jaar een eigen atelier aan de Veemarkt in Zwolle. Hier werkt hij aan projecten op het gebied van design, interieur en architectuur. Robert begrijpt dat hij zich, naast zijn creatieve werkzaamheden, ook moet verdiepen in het ondernemerschap om zwarte cijfers te kunnen schrijven. Daarom meldt hij zich op aanraden van Kennispoort Regio Zwolle aan voor De Startversneller. Dit programma van de provincies Gelderland en Overijssel steunt ondernemers bij een succesvolle start van hun eigen bedrijf. Robert: ‘Tijdens De Startversneller houd ik me samen met collega-ondernemers en experts bezig met de zakelijke kant van mijn onderneming. We bevragen elkaar en houden elkaar scherp, dat werkt heel verhelderend.’

Robert van Middendorp (32 jaar): ‘Nadat ik in 2014 mijn diploma In-architecture bij ArtEZ heb gekregen, start ik met mijn bedrijfje Atelier van Middendorp. In dit atelier werk in aan opdrachten op het gebied van design, interieur en architectuur. Ik verdeel mijn tijd over het maken van vrij werk en het werken in opdracht. Ik ben erg trots op het feit dat ik mijn werk al diverse keren in het buitenland heb mogen exposeren. Toch is het in het creatieve vak moeilijk om het hoofd boven water te houden. En hoewel ik liever op het creatieve vlak bezig ben, realiseer ik me dat de zakelijke kant van mijn bedrijf ook belangrijk is. Tijdens mijn opleiding werd hier nauwelijks aandacht aan besteed en dus heb ik in eerste instantie zelf veel tijd geïnvesteerd om uit te vogelen hoe je eigenlijk moet ondernemen. Nu is het tijd voor de volgende stap.’

Scherp blijven als ondernemer

‘Halverwege 2019 wijst een medewerker van Kennispoort Regio Zwolle me op het bestaan van De Startversneller en ik besluit me aan te melden. Tijdens de E-scan krijg ik vragen over mijn motivatie, persoonskenmerken, kwaliteiten en kennis. Daarna volgt een telefonisch intakegesprek en mag ik zelf een coach uitzoeken die me gaat begeleiden tijdens het coachtraject. Ik merk direct dat de vragen ‘Wie ben je, wat doe je en hoe en waarom doe je dat?’ op mij een uitwerking hebben als een slijpsteen. Ik krijg mijn onderneming en mijn doelstellingen steeds scherper in beeld. Daarna volgt het intervisietraject dat door Kennispoort Regio Zwolle wordt georganiseerd, gefaciliteerd en begeleid.’

Onwetendheid is een zegen

‘Dit intervisietraject bestaat uit vier bijeenkomsten waarbij ik deel uitmaak van een kleine groep collega-ondernemers. Samen bepalen we diverse thema’s waar je als startende ondernemer tegenaan loopt. Hoe pas je bijvoorbeeld de principes van de Golden Circle toe? Of neem het thema Storytelling. Wat vertel ik een ander over mijn bedrijf? Hoe omschrijf ik mijn corebusiness in twee minuten? Wat is nou de kern van mijn onderneming? En hoe vat ik dit samen in een verhaal, waarbij de ontvanger snel ontdekt wat hij aan mijn bedrijf kan hebben? Ik merk dat het heel verhelderend werkt als je deze vragen met je coach en een groep collega-ondernemers bespreekt. Juist ook omdat zij onbevangen hun mening kunnen geven. In dit geval is de onwetendheid van mijn collega-ondernemers over mijn vakgebied dus geen nadeel, maar juist een zegen.’

Stappen zetten richting toekomst

‘Ondertussen heb ik al veel praktische tips gekregen. Op het gebied van de Golden Circle, Storytelling en de zakelijke kant van ondernemen, maar bijvoorbeeld ook over de verbeterpunten van mijn website. Daar kan ik echt wat mee. Dankzij de input van mijn intervisiegroep en mijn coach weet ik dat ik deels op de goede weg ben en kan ik mijn visie op mijn bedrijf aanpassen. Ik heb het gevoel dat ik mijn hele bureau leeg heb geveegd en opnieuw heb ingericht. Dat werkt erg verfrissend, want ik heb wel de ambitie om in de toekomst verdere stappen te zetten met mijn bedrijf.’

Meer weten over De Startversneller? Kijk dan op www.destartversneller.nl.

Fotograaf: Theo Smits

 

De Kleiser van By the Way uit Ruinen is een innovatieve methode om gevaarlijk bermen op hele efficiënte wijze en kostenbesparend te herstellen.

Rubberen kopfrees

Eigenaar en productontwikkelaar Harm Lotterman: “De Kleiser is in feite een trekkerband die we als rubberen kopfrees gebruiken. Met de Kleiser maken we materiaal van de berm los en verplaatsen dat naar de kant van de wegverharding. Dat dicht vervolgens de gaten die aan de kant van de weg zijn ontstaan.”

De Kleiser’s unieke eigenschappen

Alleen al in Nederland vallen jaarlijks zo’n 200 doden, bij 1400 ernstige bermongevallen. Door inzet van de Kleiser kopfrees kunnen die ongelukken worden voorkomen en levens gered. Lotterman vervolgt: “Uniek aan de Kleiser is dat hij veel sneller is dan de vroegere methode. Het scheelt een factor 5 en dat betekent dat:

• Je veel efficiënter werkt en kosten bespaart
• De prijs/kwaliteit verhouding beter is
• De Kleiser een ton aan CO2 per dag bespaart.”

Samenwerking met Kennispoort Regio Zwolle

Via gemeente De Wolden kwam By the Way in contact met Kennispoort Regio Zwolle, met de vraag hoe hij de Kleiser succesvoller in de markt kon zetten. Lotterman: “De samenwerking met Kennispoort heb ik als zeer prettig en constructief ervaren. Ze begrepen goed waar je mee kunt zitten als ondernemer”

Samen sparren

Ynte van de Meer, van Kennispoort Regio Zwolle begeleidde Harm in het proces. Hij vertelt: “Harm en ik zijn allebei techneuten dus daar vinden we elkaar. Dat is erg leuk. Wat ik ook erg leuk vind aan Harm is dat hij geïnteresseerd is in hoe techniek werkt, maar ook in hoe je het vervolgens verkoopt. Daar hebben we echt leuk over gestoeid. Daarnaast hebben we ook gebruik gemaakt van het netwerk van Kennispoort. Dus ik vond het heel prettig samenwerken met Harm.”

Zonnige toekomst

Volgens Harm gaat By the Way een zonnige toekomst tegemoet. Hij besluit: “Ik weet dat ik een fantastisch product heb. Maar ik weet ook dat het hebben van een goed product een noodzakelijke, maar geen voldoende voorwaarde is voor een succes. Ik heb dus een aantal hele goede klanten en de marge is fantastisch, dus dat moet gewoon tot een succes gebracht kunnen worden.”

Nederland eet is een bestelsite voor eten. Een startup opgezet door vier Zwolse ondernemers.

Narayan de With, één van de ondernemers vertelt: “We zijn begonnen in Zwolle en rollen dat lokaal uit, met ondernemers samen. Dus wij proberen zo eerlijk en voordelig mogelijk voor ondernemers te zijn.”

De bestelsite biedt unieke voordelen voor de eindgebruiker, de consument. Narayan: “Voordeel is dat mensen bij ons extra porties en meer korting krijgen, en ze doen iets goeds voor hun eigen lokale economie.”

Twee van de oprichters werkten 5 jaar in China, waar ze met een soortgelijk concept in aanraking kwamen. Narayan: “Wij zag dat Nederland hier eigenlijk in zekere zin op achterliep. Er was één speler in de markt. Het is niet ons idee om de concurrentieslag aan te gaan of iets dergelijks, wij wilden juist iets unieks en anders in de markt zetten.”

De ondernemers klopten al snel aan bij Kennispoort Regio Zwolle. Narayan: “Kennispoort heeft veel voor ons betekend. Ze hebben ons niet alleen geholpen met het verkrijgen van het incubator fonds, maar eigenlijk ook met het hele traject ervoor.

Petra van den Hengel, innovatieadviseur van Kennispoort Regio Zwolle: “Als je financiering nodig hebt, moet je natuurlijk een heel goed plan hebben en hoe kom je daar? Daar hebben wij ze bij ondersteund.”

Narayan: “Dat deden ze met de voorbereiding, oefensessies, hier en daar bijschaven van ons product, onze dienst, ons concept.”

Petra: “Nu hebben zij fondsen toegewezen gekregen van het Regio Zwolle Incubator fonds.”

Narayan besluit: “De toekomst is geen geheim. We hebben grote ambities. Veel stippen op de horizon, maar we groeien ergens naartoe en daarbij heeft het Incubator fonds enorm geholpen. Het gaat om landelijke expansie. Met lokaal karakter willen we groeien richting meerdere steden en provincies, maar wel stad voor stad.”